Wojciech Orliński - "Lem. Życie nie z tej ziemi"

Wojciech Orliński jest dziennikarzem „Gazety Wyborczej”, autorem wielu książek, m.in. leksykonu lemologicznego pt. „Co to są sepulki? Wszystko o Lemie”. Najwyraźniej uznał, że to jednak nie wszystko o tym autorze, bo postanowił poświęcić mu obszerną biografię i spróbować odkryć nieznane fakty z jego życia. Zaznacza we wstępie, że będzie pisał, co mu wiadomo, a nie „jak było”, stąd wybiera narrację w „neutralnej trzeciej osobie”.

Stanisław Lem jest ulubionym pisarzem Orlińskiego, który zna doskonale jego twórczość, a nawet miał to szczęście, że jako początkujący dziennikarz mógł w 1996 roku przeprowadzić wywiad z autorem „Solaris”. Liczne są zatem w książce nawiązania do twórczości Lema, w jego opowiadaniach i powieściach poszukuje dziennikarz wątków autobiograficznych. Odwołuje się też do dwóch książek typu „wywiad – rzeka” autorstwa Stanisława Beresia i Tomasza Fijałkowskiego i „Wysokiego Zamku” – autobiograficznej książki o dzieciństwie Lema.

Przytacza wiele źródeł; cytuje fragmenty utworów i wpisów z dziennika Jana Józefa Szczepańskiego, który przyjaźnił się z autorem „Dialogów”. Dużo tu też fragmentów z obszernej korespondencji Lema ze Sławomirem Mrożkiem, Aleksandrem Ściborem – Rylskim, z wydawcami zagranicznymi jego książek.

Niewątpliwie należy docenić ogromny wkład pracy autora biografii wzbogaconej jeszcze zdjęciami, wypowiedziami żony Barbary, jej siostrzeńca Michała Zycha, czy syna Tomasza, autora wspomnieniowych „Awantur na tle powszechnego ciążenia”.

Powstała książka, która z pewnością zadowoli miłośników prozy tego wybitnego pisarza, lemologów czy lemomaniaków. Nie należę do nich, znam "Bajki robotów" i jakieś niewielkie fragmenty "Cyberiady". Dlatego nużyło mnie trochę szczegółowe omawianie utworów pisarza, cytowanie obszernych ich fragmentów, problemy z kolejnymi samochodami pisarza i z wydawcami.

Chętnie zaś zapoznałam się z listami Lema, to zajmująca i często humorystyczna lektura, niepozbawiona dosadnego słownictwa. Można też zadumać się nad betryzacją, czyli zabiegiem usuwania z psychiki człowieka lub zwierzęcia agresji, wymyślonej i zastosowanej w świecie powieści „Powrót z gwiazd”.

Polecam tę książkę głównie wielbicielom twórczości Lema.