Mario Vargas Llosa "Raj tuż za rogiem"

Druga, po „Dyskretnym bohaterze”, książka Llosy, którą przeczytałam. Zachwyciła mnie jeszcze bardziej niż poprzednia. Niezwykła opowieść o dwóch postaciach, z których jedną, Paula Gauguina, znałam, natomiast o drugiej, Florze Tristan, nigdy nie słyszałam. Wybitny francuski malarz i jego babka, której nigdy nie poznał, urodził się bowiem cztery lata po jej śmierci, to postaci żyjące w XIX wieku. Ludzie poszukujący swego raju na ziemi, bo w ten niebiański mocno powątpiewali.

Llosa w kolejnych rozdziałach, na przemian, przybliża ich życie, a właściwie jego schyłek, choć retrospektywnie możemy poznać ich wcześniejsze losy. Flora Tristan to jedna z pierwszych feministek, bojowniczka o poprawę życia i o prawa kobiet i robotników. Miała nadzieję, że uda jej się zmienić świat, mocno wierzyła w słuszność swych wyborów.

Paul Gauguin także radykalnie zmienia swe ustabilizowane życie i w poszukiwaniu twórczych inspiracji wyrusza na Thaiti i Markizy. Czy wśród Maorysów znajdzie raj? Bardzo go poszukuje, bo wyspy Polinezji nie są już tak dziewiczym terytorium jak dawniej, powoli zaczyna tu wkraczać cywilizacja.

Llosa wspaniale opowiada o malarzu i rewolucjonistce. Narrację w trzeciej osobie często ubarwia bezpośrednimi zwrotami do Koke i do Flority, zadaje im pytania, zastanawia się nad ich wyborami. Dzięki takiemu zabiegowi stają się oni bliżsi czytelnikowi. Ich historia pochłania bez reszty. Chciałoby się sięgnąć do książek Flory Tristan, zwłaszcza „Wyznań pariaski”, bo „Jedność robotnicza” chyba niezbyt by mnie zainteresowała.

Opisy tworzenia przez Gauguina niektórych znaczących obrazów są niezwykle barwnie przedstawione przez Llosę, czuje się potrzebę obejrzenia ich i trochę szkoda, że nie znalazły się w książce. Trzeba odrywać się od czytania i poszukiwać w albumach malarskich lub w Internecie „Manao tupapau”, „Wizję po kazaniu”, „Żółtego Chrystusa” czy wielu jeszcze, których tytuły pojawiają się w książce.

„Raj tuż za rogiem” to wspaniała powieść o tym, jak można próbować urzeczywistniać marzenia, nie bać się wyzwań, podejmować trudne decyzje. To także poszukiwanie odpowiedzi, jaką cenę trzeba za to zapłacić.