Marcin Wicha - "Rzeczy, których nie wyrzuciłem"

 

To „historia (…) o słowach i przedmiotach (…) także o mojej matce” – tak pisze Marcin Wicha we wstępie „Rzeczy, których nie wyrzuciłem”. Podzielona na trzy części książka nie jest zbyt obszerna, składa się z wielu mikroesejów. Autor wspomina swoją matkę, pisząc o książkach, które po niej zostały. Okazuje się, że wiele pozycji z obszernej biblioteczki to dziś, zdaniem antykwariusza, makulatura. Zdobywane kiedyś, często wystane w długich kolejkach, słowniki czy encyklopedie w dobie Internetu okazują się zbędne.

Wicha na dłużej zatrzymuje się przy niektórych tytułach, np. przy powieści „Emma” Jane Austen traktowanej przez matkę terapeutycznie, mocno zaczytanej, bez okładki. Wymienia jej ulubione książki. Wspomina wspólne wyprawy do księgarni po wyczekiwanego „Maciupka”.

Nie ma tu sentymentalizmu i czułostkowości, bo matka ich nie znosiła. Była odważna w wypowiadaniu opinii, ważne były dla niej słowa, ceniła przyjaźń. Relacja syna i matki nie była łatwa, Marcin Wicha pisze o tym wprost, nie ulegając dość powszechnej opinii, że o zmarłych można tylko dobrze albo wcale.

Nie przemilcza trudnych spraw związanych z żydowskim pochodzeniem swojej rodziny. Skromne rozmiary książki nie pozwalają na dogłębne omówienie wielu kwestii. Niektóre zostają tylko zarysowane.

Temat choroby i odchodzenia pojawia się w trzeciej części zatytułowanej „Śmiech w odpowiednich momentach”. Czyta się ją ze ściśniętym gardłem, choć autor nie pisze wprost o swoim bólu czy łzach.

Książka Wichy podobała mi się, przyznaję, że chętnie zaprzyjaźniłabym się z jego matką. Uważam, że napisał o niej pięknie. Przy okazji pomyślałam o moich książkach i mojej biblioteczce, zastanowiłam się nad ich dalszym losem.

Polecam „Rzeczy, których nie wyrzuciłem”, książkę o ciekawej okładce, gdzie literka „m” niknie gdzieś w głębi, „wchodzi” do środka. Jeszcze na koniec znaczący cytat: „ Kiedyś sądziłem, że ludzi pamiętamy, dopóki możemy ich opisać. Teraz myślę, że jest odwrotnie: są z nami, dopóki nie umiemy tego zrobić”.

Wicha uważa, że „jeszcze nie wszystko pamięta”.